In mijn vorige blog over PTSS, heb ik het gehad over mijn eigen ervaring en de herkenningstekens van PTSS (Post Traumatisch Stress Stoornis ). Deze blog heeft veel reacties opgeleverd maar ook een hoop vragen. Het merendeel van deze vragen ging met name over de thuis situatie en de omgang met/door de eigen familie. Ik zal proberen naar eigen inzicht het een en ander te schetsen.
Als ik naar mijn eigen situatie kijk (ik ben niet gediagnostiseerd maar vertoon wel tekenen van..) dan ben ik blij dat mijn huidige vriendin uit de zorg komt en mij probeert te begrijpen op momenten dat ik weer eens uit mijn slof vlieg om niets. Haar luisterend oor en vertoonde begrip geven mij een gevoel van rust en verdraagzaamheid. Haar openheid en eerlijkheid vormen de basis hier voor.
De steun van de omgevingspeelt een grote rol. Het is belangrijk dat het slachtoffer voldoende gelegenheid krijgt om te vertellen wat hij of zij heeft meegemaakt. Zo kan hij de gebeurtenis ‘van zich afpraten’ en een plaats geven in zijn leven. Het verhaal van het slachtoffer dient daarbijonvoorwaardelijk geaccepteerd te worden, zonder reacties die schuldgevoelens kunnen oproepen. Het helpt echter niet bestaande schuldgevoelens weg te praten. Beter is het deze serieus te nemen.
Ook is het belangrijk het slachtoffer niet teveel uit handen te nemen. Deze dient het gevoel te krijgen, zelf weer enige controle over zijn leven te hebben. Als partner zou je een open houding moeten hebben. Niet een verzorgende houding en geen betuttelende houding. Verder moet je vooral zorgen dat je zelf de dingen blijft doen die je voorheen deed. Ga wel sporten, ga wel naar feestjes en dat soort dingen, ook al kan de zieke niet mee. Als partner van iemand die ernstig ziek is, blijf je alleen overeind als je óók kiest voor jezelf. De aandacht van de omgeving gaat vaak automatisch uit naar degene die PTSS heeft (of depressief is, kanker heeft of een andere ernstige aandoening). Het is volgens mij goed de focus eens te verleggen naar de partner en de rest van zijn sociale omgeving. Hoe blijven deze overeind?
Hieronder een aantal tips die jezelf kunt naleven en een aantal voor de sociale omgeving:
- je kunt de neiging hebben om er zo min mogelijk aan te denken. Dat lijkt logisch, je vermijdt zo pijnlijke gevoelens. Maar de pijn zal het snelst slijten als je het tot je door laat dringen wat er gebeurd is. Opschrijven kan een middel zijn, evenals bijvoorbeeld de gebeurtenis tekenenof schilderen.
- Praat over de gebeurtenis met anderen. Praat bij voorkeur met mensen die je vertrouwt of met lotgenoten. Ook hiervoor geldt dat het pijnlijk kan zijn, maar het draagt wel bij aan de verwerking. Ga er niet te snel vanuit dat anderen het vervelend zullen vinden om naar jou verhaal te luisteren. Het kan zijn dat de ander het moeilijk vinden om er zelf over te beginnen.
- Zoek afleiding in zaken die je voorheen al plezierig vond, bijvoorbeeld het bezig zijn met hobby’s of activiteiten ondernemen met vrienden.
- Probeer een normaal dagritme te houden. Leef en eet gezond.
- Zoek geen afleiding of troost in alcohol of drugs. Ze verdoven, maar nemen de klachten niet weg.
Enkele tips hoe je sociale omgeving om kan gaan met ptss:
- Voor mensen in de omgeving is het belangrijk een luisterend oor te hebben voor het slachtoffer. Hij of zij is er het meest bij geholpen regelmatig het verhaal te kunnen doen, ook al hoort de luisteraar een aantal keren hetzelfde verhaal.
- De gevolgen van een traumatische gebeurtenis zijn meestal niet binnen een paar weken verdwenen. Zeg niet dat iemand er maar overheen moet stappen.
- Iemand met PTSS, wil veiligheid ervaren na een traumatische en onveilige ervaring. Wees duidelijk, open en eerlijk. Een belofte niet nakomen, een in vertrouwen verteld verhaal doorvertellen maakt dat het slachtoffer opnieuw het gevoel krijgt dat een ander niet te vertrouwen is.
- Vraag het slachtoffer hoe je hem of haar kunt steunen, maar neem niet alles uit handen, laat de persoon zelf de controle houden.
- Zoek zelf ondersteuning als het steunen van het slachtoffer u teveel wordt.
Het verwerken van een traumatische gebeurtenis kost veel tijd. Neem er de tijd voor.
Rob Houben