Betekenis ‘veranderen’ ver·an·de·ren (veranderde, heeft, is veranderd) 1 anders maken = wijzigen 2 anders worden De betekenis van het woord veranderen in letterlijke zin zal geen vraagtekens oproepen. Anders is dat voor de daadwerkelijke betekenis, in termen van impact, communicatie en (inter)menselijke processen. Een definitie van veranderen zou er zó uit kunnen zien: Betekenis ‘veranderen’ ver·an·de·ren (veranderde, heeft, is veranderd) 1 Ontwikkelen 2 Vooruitgang 3 Uitdaging 4 Topsport 5 Onrust 6 Weerstand 8 Stress Organisaties en bedrijven zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Veranderingen in de markt leiden tot noodzakelijke veranderingen in de geldstroom, heersende trends en opvattingen kunnen tot een veranderde visie of missie leiden. Voor zorgorganisaties is dit niet anders. Wij zijn Sierk Boorsma en Rob Houben. Samen hebben wij ruim 30 jaar ervaring in de zorg waaronder gehandicaptenzorg, jeugdzorg, oudenzorg en psychiatrie. In deze jaren hebben wij ervaren dat juist het proces van veranderen een terugkerende uitdaging is voor zorgorganisaties. Een uitdaging waar bovenstaande definitie aangevuld kan worden met de termen “ziekteverzuim”, “negatieve werksfeer” of “mindere resultaten”. Of het welbekende “hakken in het zand”. Verandering is topsport en vraagt begrip en inzet van álle betrokkenen. Daadwerkelijke verandering kost tijd, input, energie en begeleiding. Met de veelvoorkomende “oplossing”, het organiseren van een teamdag gericht op de aanstaande of al in gang gezette verandering, ben je er vaak nog niet. Tijdens zo’n dag worden de neuzen weliswaar de juiste kant op gezet, maar tot structurele verandering leidt dit zelden. Wat is immers één dag vergeleken met een structuur van jaren? En weet de trainer in een enkele dag te analyseren waar een team staat en hierop in te spelen..? Van de leidinggevende of senior begeleider wordt verwacht dat deze het veranderproces aanstuurt en bewaakt. Niet altijd is hij/zij niet in staat dit proces in goede banen te leiden. Omdat het tijd kost, maar ook en niet minder omdat verandering leidt tot onrust en weerstand, waardoor een team specifieke aansturing en begeleiding nodig heeft. Het Houben & Boorsma veranderconcept Participatie, observatie, analyse, training, evaluatie. En dat herhalen we. Iets uitgebreider: Na een intake met de aanvrager waarin we vraag en aanbod op elkaar afstemmen, worden er een aantal meewerkdagen ingepland. De coach zal tijdens deze dagen participerend observeren. Door observaties en gesprekken wordt geïnventariseerd met welke problemen de teamleden zich geconfronteerd voelen. Door deze inventarisatie worden onze bevindingen en advies verwerkt in een kort rapport dat met de organisatie wordt besproken. Wanneer beide partijen voldoende grond zien voor een vervolgtraject treedt fase 2 in werking. Er wordt een training/teamdag op maat gecreëerd en georganiseerd. Naar aanleiding van deze teamdag worden er concrete afspraken gemaakt met alle betrokkenen. Het ingezette veranderproces wordt bewaakt en waar nodig bijgestuurd door de verandercoach. Dit gebeurt op de werkvloer, waar de coach weer een aantal dagen zal meewerken. Participerend begeleiden, maar ook observeren én luisteren. Ook zal de coach aandacht besteden aan de bezetting, werklast en het takenpakket van de teamleden. Veranderingen op dat gebied kunnen nodig of ondersteunend zijn. Na deze periode volgt opnieuw een evaluatiemoment met de organisatie. Er kan op basis van de behaalde resultaten besloten worden tot afronding van proces, maar ook tot voortzetting. In het laatste geval worden de resultaten en bevindingen gebruikt om het vervolgtraject op maat in te kunnen zetten.