Niet iedere verwonding is zichtbaar

Als ex-militair en veteraan van het Nederlandse leger, heb ik veel dingen gezien en meegemaakt, die eigenlijk niet normaal zijn voor een mens. Huizen stuk geschoten, complete dorpen platgebrand, tot de ontdekking komen dat je midden in een mijnenveld staat, dreigende demonstraties, noem het maar op. Deze indrukken doen veel met een mens. Zijn manier van denken wordt anders maar ook zijn manier van interpreteren veranderd. Waar de één er sterker van wordt, word de ander er angstiger van. Deze traumatische ervaringen kunnen er voor zorgen dat er PTSS wordt ontwikkeld. PTSS staat voor post traumatisch stress syndroom. Iedereen kan PTSS ontwikkelen en je hoeft er niet perse voor naar een oorlogsgebied te zijn geweest.

Ook ik vertoon na mijn uitzendingen symptomen van PTSS, maar gelukkig niet voldoende om de diagnose PTSS te krijgen. Zo kan ik

verkenningspeloton 11tkbat mei 1998 te Bosnië

bijvoorbeeld door een pietluttige gebeurtenis uit het niets ontploffen. Mijn vrouw kijkt me dan aan en vraagt of ik nog wel goed bij mijn hoofd ben…even later kan ik weer terug kijken naar de situatie en ga ik me met het schaamrood op mijn kaken, verontschuldigen. Een andere symptoom wat ik met me mag meedragen is dat ik me überhaupt niet meer prettig voel in een menigte mensen. Mijn hartslag gaat omhoog en ik blijf mijn omgeving in de gaten houden. In een drukke menigte ontkom je er niet aan dat mensen je aanstoten. Dat zijn momenten dan moet ik me inhouden en wil ik het liefst zo snel mogelijk weg daar.

Helaas komt niet iedereen er net zo vanaf als ik en mag ik me gelukkig prijzen, dat ik nog een aantal oud collega’s heb, met wie ik regelmatig contact heb en kan ventileren. In mijn kennissenkring zitten er dan ook oud collega’s, die wel degelijk PTSS hebben opgelopen tijdens één of meerdere van onze uitzendingen. Dit treft niet alleen de militair zelf maar laten we ook niet hun omgeving vergeten. Ouders, vrouw/vriendin, kinderen, iedereen krijgt ineens een heel ander persoon terug en hun moeten hier ook een weg in vinden.

de 2 waar ik het meest met heb mogen meemaken met in het midden mezelf. Amici, Bosnië 1998

Wat is eigenlijk PTSS:
“Een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) is de verzamelnaam voor een groep klachten die kunnen ontstaan na het meemaken van een schokkende, traumatische gebeurtenis. Traumatisch wil zeggen dat je gewond bent geraakt, zowel lichamelijk als geestelijk bedoeld. Bij een PTSS is dit een psychische verwonding die niet goed geneest. Dat wil zeggen: het lukt je niet om het trauma te verwerken.”

Oorzaken PTSS:
“De oorzaken kunnen zeer verschillend zijn. Het zijn over het algemeen schokkende gebeurtenissen die ten grondslag liggen aan PTSS. Centraal bij PTSS staat dat je je machteloos en hulpeloos voelt. Dat alle gevoel van veiligheid en zekerheid bij je weggenomen lijkt te zijn.”

“PTSS kan meteen na een schokkende gebeurtenis optreden, maar dat hoeft niet altijd. Soms kan het jaren duren voor je last krijgt van een PTSS.”

Niet iedereen die iets schokkends meemaakt, krijgt te maken met een PTSS. Waarom dat zo is, is niet helemaal duidelijk. Wel lijken er factoren een rol te spelen die je meer vatbaar maken voor een PTSS, bijvoorbeeld:

• Als je eerder een schokkende ervaring hebt meegemaakt.

• Als er in je familie psychiatrische ziektebeelden voorkomen.

• Als je zelf depressief bent geweest of behandeld bent voor een psychiatrisch ziektebeeld.

Symptomen kunnen zijn:

• Concentratie- en geheugenproblemen.

  

  De vangst van een wapencontrole. @Bosnië.

• Je bent meer prikkelbaar en hebt onredelijke woede-uitbarstingen.

• Geen interesse hebben in je omgeving.

• Sombere, depressieve buien

• Je slaapt slecht.

• Herinneringen áán en beelden van de gebeurtenis kunnen onverwachts opduiken.

• Je hebt nachtmerries. Vaak zijn deze nachtmerries een herbeleving van de traumatische ervaring.

• Je kunt last hebben van een schuldgevoel of een schaamtegevoel.

• Je schrikt snel en heftig.

• Je gaat veel alcohol, medicijnen of drugs gebruiken.

  Bron: gezondheidsplein.nl

Ben je (ex) militair en herken je jezelf in bovenstaande, neem dan vrijblijvend contact op met het veteranenloket. Deze hebben een heel traject klaar staan om jou en jou familie de best mogelijke zorg te geven. Rob Houben